Russian Oil Trade : आंतरराष्ट्रीय धोरण, भारत आणि उद्या प्रसिद्ध होणारी Epstein File

Indian Government भारत सरकारला रशियाशी तेल व्यापाराचे oil trade with Russia फायदे आणि त्याचे परिणाम माहीत होते, त्यामुळे रशियाकडून स्वस्त तेलाचा आयात import of cheap oil वाढवण्यात आला. हा निर्णय भारताच्या अर्थव्यवस्थेसाठी Indian economy आणि इंधन किमती कमी ठेवण्यासाठी घेण्यात आला, पण याचा थेट फायदा Ambani and Adani अंबानी आणि अडानी यांच्या कंपन्यांना झाला. रशियाच्या तेलाच्या आयातामुळे अंबानी आणि अडानी यांच्या तेल रिफायनरी व्यवसायाला मोठा फायदा झाला, तर सामान्य भारतीय नागरिकांना याचा थेट फायदा मिळाला नाही. During the war युद्धकाळात भारताने रशियाच्या तेलाचा आयात वाढवला, ज्यामुळे Russia's war economy रशियाच्या युद्ध अर्थव्यवस्थेला मदत झाली आणि यामुळे अंबानी आणि अडानी यांना मोठा व्यापारी फायदा झाला. यावेळी Modi मोदी सरकारने अंबानी आणि अडानी यांच्या व्यवसायांना पाठिंबा दिला आणि त्यांच्या व्यापारी हितांना प्राधान्य दिले. यामुळे अनेक टीकाकारांनी असा आरोप केला की, भारताच्या विदेश धोरणात India's foreign policy अंबानी आणि अडानी यांच्या व्यापारी हितांना प्राधान्य दिले गेले, आणि सामान्य नागरिकांच्या कल्याणाची खरी इच्छा नव्हती. म्हणजे, युद्धकाळात भारत सरकारने रशियाशी तेल व्यापार करून आर्थिक फायदा मिळवला, त्यात अंबानी आणि अडानी यांच्या कंपन्यांना मोठा फायदा झाला, तर सामान्य नागरिकांना थेट फायदा मिळाला नाही

अंबानी आणि अडानी यांना रशियन तेल विक्रीतून मोठा नफा झाला आहे. Russian oil

मुकेश अंबानी Mukesh Ambani's Reliance Industries यांच्या रिलायन्स इंडस्ट्रीजने रशियाकडून सवलतीच्या दरात कच्चे तेल खरेदी करून त्याची प्रक्रिया केली आणि युरोपसारख्या बाजारात विकले. यामुळे रिलायन्स इंडस्ट्रीजला सुमारे 6 अरब डॉलर (सुमारे 50,000 कोटी रुपये) इतका नफा झाला आहे. Gautam Adani's companies गौतम अडानी यांच्या कंपन्यांनाही रशियन तेलाच्या व्यवसायातून मोठा नफा झाला आहे. अडानी आणि अंबानी यांच्या कंपन्यांनी रशियाकडून आणलेल्या कच्च्या तेलाचा मोठा व्यापार केला आणि त्यांच्या रिफायनरीमधून पेट्रोलियम उत्पादने तयार करून निर्यात केली, ज्यामुळे त्यांना अब्जावधी रुपयांचा नफा झाला. यामुळे, रशियन तेल व्यवसायातून अंबानी आणि अडानी यांच्या कंपन्यांना मोठा आर्थिक फायदा झाला आहे, तर सामान्य भारतीय नागरिकांना थेट फायदा मिळाला नाही

अंबानी आणि अडानी सारख्या गुजराती व्यापाऱ्यांनी रशियाकडून स्वस्त दरात कच्चे तेल आयात करून त्याची प्रक्रिया केली आणि युरोपसारख्या Europe बाजारात विकले. यामुळे त्यांना मोठा आर्थिक फायदा झाला, पण याच व्यवहारामुळे युक्रेनवरील रशियाच्या आक्रमणाला अप्रत्यक्षपणे आर्थिक मदत झाली, ज्यामुळे काही टीकाकार आणि राजकीय नेत्यांनी त्यांच्यावर "देशाशी गद्दारी" केल्याचा आरोप केला आहे. या व्यवसायातून भारताच्या अर्थव्यवस्थेला आणि सामान्य नागरिकांना थेट फायदा मिळाला नाही, तर फक्त मोठ्या व्यापाऱ्यांना नफा झाला. त्यामुळे अनेकांनी असा आरोप केला आहे की, या व्यापाऱ्यांनी देशाच्या राष्ट्रीय हितापेक्षा वैयक्तिक आणि व्यापारी हितांना प्राधान्य दिल्यामुळे त्यांच्या कृतींची नैतिक आणि राष्ट्रीय हितांशी जोडलेली टीका वाढली आहे

Jay Shankar (National Security Advisor) जय शंकर (राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार) आणि अजित डोवाल (माजी राज्यमंत्री) Ajit Doval (former Minister of State) यांच्या मुलांबद्दल अधिकृत माहिती उपलब्ध नाही की त्यांची मुले अडानी किंवा अंबानी यांच्या उद्योगांमध्ये कोणत्याही पदावर नोकरी करतात अशा वृत्तांचा अधिकृत आधार नाही आणि माध्यमांमध्ये अशा आरोपांची चर्चा असली तरी, त्यांची पुष्टी झालेली नाही.

भारत सरकार अशा नोकरीच्या नियुक्तींवर अधिकृत टिप्पणी करत नाही आणि जर अशा नियुक्त्या असतील तर त्यांची नियमित तपासणी आणि अनुपालन असते तथापि, व्यापारी आणि राजकीय नेत्यांच्या कुटुंबियांच्या नोकरीबद्दल अनेकदा टीका आणि आरोप व्यक्त केले जातात, पण त्यांची अधिकृत माहिती सार्वजनिक केली जात नाही.

जय शंकर यांचे पुत्र Dhruv Jay Shankar ध्रुव जय शंकर हे ORF America (Observer Research Foundation America) या संस्थेत कार्यकारी संचालक (Executive Director) आहेत. ORF America ही एक विचारवंत संस्था आहे, जी भारत-अमेरिका संबंधांवर आणि आंतरराष्ट्रीय धोरणांवर काम करते त्यांच्या उद्योगातील भूमिका व्यापारी उद्योगाशी निगडीत नाही, तर धोरणात्मक आणि विचारवंत क्षेत्राशी संबंधित आहे. India-US relations and international policies

ध्रुव जयशंकर यांचा उपयोग राष्ट्रीय सेवक संघ (RSS) आणि भाजप सरकारला अप्रत्यक्षपणे होतो, त्यांच्या विश्लेषणातून भारताच्या विदेश धोरणावर राष्ट्रीय हितांची दृष्टी टाकण्यासाठी वापरला जातो. त्यांच्या लेखन, पुस्तक आणि विचारवंत संस्थांमधील कामामुळे भारत-अमेरिका संबंधांवर धोरणात्मक आणि व्यापारी नीती आखण्यास मदत होते. RSS आणि भाजप सरकार अशा विचारवंतांना प्राधान्य देतात, जे भारताच्या राष्ट्रीय हितांच्या दृष्टीने आंतरराष्ट्रीय संबंधांवर विश्लेषण करतात ध्रुव जयशंकर यांच्या विचारांचा वापर भारताच्या विदेश धोरणाच्या निर्मितीत आणि जागतिक राजकारणात भारताची भूमिका मजबूत करण्यासाठी होतो त्यांच्या कामामुळे भाजप सरकारला आंतरराष्ट्रीय संबंधांत धोरणात्मक निर्णय घेण्यास सोय होते, ज्यामुळे RSS आणि भाजपच्या विचारधारेला जागतिक पातळीवर प्रतिनिधित्व मिळते.

या साऱ्याचा अर्थच असा की, रशियन ऑइल असो किंवा भारतीय लोकांना बेड्या घालून देशाला परत पाठवण्याचा ट्रम्प Trump's decision यांचा निर्णय असो या साऱ्यामध्ये ध्रुव जयशंकर यांच्या सल्लामसलतीच्या यश अपयशाचा मोठा वाटा आहे म्हणजे परराष्ट्र खाते सांभाळणाऱ्या जय शंकर हेही या व्यापक कटातील एक भागीदार आहेत. या साऱ्या बाबत राष्ट्रीय सेवक संघाचे डॉक्टर मोहन भागवत ब्र ही उच्चारत नाहीत आणि उद्या महत्त्वाची कागदपत्र जगजाहीर झाल्यावर मोदी शहा सुद्धा तोंडावर बोट ठेवून गप्प बसतील कदाचित गांधींच्या तीन माकडाची आठवण साऱ्या भारतीय जनतेला होईल." मला काही ऐकू येत नाही मी काही बोलत नाही आणि मला काही दिसत नाही"

डॉ सुभाष के देसाई

९४२३०३९९२९

drsubhashdesai@gmail.com

(या लेखातील मतं ही लेखकाची वैयक्तिक आहेत. त्याच्याशी मॅक्स महाराष्ट्र सहमतच असेल असे नाही.)