"Financial Emergency : अदानी-अंबानी बुडाले की सारा देश बुडणार !"

Industrialists Adani and Ambani उद्योगपती अदानी आणि अंबानी यांच्यावर  BJP भाजप सरकारची मेहरबानी सर्वश्रुत आहे. त्यांना अनेक फायद्यातील सार्वजनिक उद्योग सुद्धा विकण्यात आले. त्यामुळं Energy sector, communication sector, airports, ports ऊर्जा क्षेत्र, कम्युनिकेशन सेक्टर, विमानतळं, बंदरं याची मालकी आता या industrialists उद्योगपतींची झाली. याची कारणं भारतीय जनतेला समजली पाहिजेत. परदेशातल्या कुठल्या BANK बँकांनी त्यांना कर्ज दिली आणि भारतातील    public Bank, LIC and State Bank of India एलआयसी, स्टेट बँकेसारख्या सार्वजनिक बँकांनी त्यांच्याकडे ग्राहकांचा पैसा वळवला, याची चर्चा पार्लमेंटमध्ये होत नाही, आणि जनतेमध्ये होत नाही. आम्ही अंधारात आहोत. एक दिवस अदानी-अंबानी बुडाले की सारा देश बुडणार आहे, ग्राहक म्हणून आम्ही बुडणार आहोत.  bankrupt, Country, consumers 

सामान्य भांडवली खर्चासाठी (Capex) निधीचा वापर नोंदला जात असला तरी, विशिष्ट मालमत्ता विक्रीतून मिळालेल्या रकमांचा कोणत्या पायाभूत प्रकल्पांशी थेट संबंध आहे, हे स्पष्ट न झाल्यामुळं लोकांमध्ये संशय वाढतो. DIPAM आणि अर्थ मंत्रालयानं मालमत्ता विक्रीतून मिळणाऱ्या उत्पन्नातून निर्माण होणाऱ्या भांडवली निधीचा कोणत्या प्रकल्पासाठी उपयोग केला जातो. याबाबत तपशीलवार आणि सार्वजनिकरित्या उपलब्ध अशी "प्रकल्प-ते-निधी" project-to-fund जुळवणीची यंत्रणा विकसित करावी. या वाढीव पारदर्शकतेमुळे transparency राष्ट्रीय संपत्ती विक्रीतून मिळालेल्या रकमेचा नेमका उपयोग कोणत्या राष्ट्रीय विकास उद्दिष्टांसाठी झाला आहे, हे स्पष्ट करता येईल आणि केवळ सर्वसाधारण बजेट वाटपांच्या पलिकडे जाऊन  accountability उत्तरदायित्वाची मूलभूत मागणी पूर्ण होईल.

“टू बिग टू फेल” भारतात आर्थिक आणीबाणी निर्माण होईल. financial emergency.

भारतातील महत्त्वाचे सारे उद्योग अदानी आणि अंबानी यांच्याकडे मोदी, अमित शहांनी सोपवलेले आहेत. जर हे कॉंग्लोमरेट अपयशी ठरले, तर त्यांच्या “टू बिग टू फेल” या दर्जामुळे भारतासाठी एक व्यापक प्रणालीगत आर्थिक आपत्काल निर्माण होईल.

आर्थिक धक्के Financial शॉक्स

बँकिंग संकट (Banking crisis) : भारतीय सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांचे (जसे SBI) आणि LIC चे या गटांमध्ये प्रचंड कर्ज आणि इक्विटी गुंतवणूक आहे. त्यांच्या कोसळण्यानं संपूर्ण बँकिंग प्रणाली गोठवू शकते, ज्यामुळे सामान्य नागरिकांची बचत आणि विमा पॉलिसी संकटात येईल.

शेअर बाजार घसरण (Stock market क्रॅश) : हे गट निफ्टी 50 आणि सेन्सेक्सचे प्रमुख घटक आहेत. त्यांचे अपयश किरकोळ गुंतवणूकदारांच्या ट्रिलियन रुपयांच्या संपत्तीचा नाश करू शकते आणि परदेशी भांडवली गुंतवणुकीचा मोठ्या प्रमाणावर ओघ थांबवू शकते.

भौतिक (फिजिकल) विस्कळीतपणा Physical disruption

लॉजिस्टिक ठप्पावस्था (Logistics disruption ): अदानी ग्रुप अपयशी झाल्यास भारतातील जवळपास २५% बंदर मालवाहतूक आणि ३३% हवाई मालवाहतूक अडकून बसेल. आवश्यक वस्तू आणि औषधांच्या आयातीवर मोठा परिणाम होईल.

वीज आणि कनेक्टिव्हिटी (Power and connectivity) : रिलायन्स (जिओ) आणि अदानी (पॉवर) हे मिळून सुमारे ४५० दशलक्ष लोकांना इंटरनेट पुरवतात आणि खाजगी वीजपुरवठ्याचा मोठा भाग नियंत्रित करतात. अचानक व्यत्यय आल्यास शहरांमध्ये ब्लॅकआउट होईल आणि देशभरातील डिजिटल पेमेंट्स थांबतील.

सुरक्षा कवच (Safety Net)

हे गट देशाच्या अत्यावश्यक पायाभूत सुविधांचं संचालन करतात. त्यामुळं भारत सरकारला राष्ट्रीय संपूर्ण ढासळण रोखण्यासाठी त्यांना वाचवण्यासाठी बेलआउट देणं किंवा त्यांच्या मालमत्तेचा ताबा घेणं भाग पडेल. पण त्याचा खर्च शेवटी करदात्यांच्या खांद्यावर येईल. एकंदरीत देशाची वाट लावणाऱ्या गुजराती चांडाळ चौकडीला आत्ताच तरुणांनी हाकलायला हवे. आपल्याशिवाय बाहेरचे जग समजून घेण्यामध्येच आपलं सारं आयुष्य जातं. निदान यापुढं "मी कोण आहे ? ” याचा आपण शोध घेऊया. खूप मोठा खजिना आपल्या हाती येईल.

डॉ. सुभाष के देसाई