जीवनात चांगुलपणाचा शोधण्याला ऑस्कर

93 व्या ऑस्कर पुरस्कार सोहळ्यात चीनी दिग्दर्शक क्ली झाओसाठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक पुरस्काराची मानकरी ठरली आहे . त्यांच्या लोकप्रिय चित्रपट नोमाडलँडने तीन मोठे जागतिक प्रतिष्ठित आस्कर पुरस्कार जिंकले आहेत. ज्यात सर्वोत्कृष्ट चित्रपट, सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक आणि सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री या पुरस्कारांचा समावेश आहे. खर्‍या अर्थाने हा सन्मान मिळविणे देखील महत्त्वाचे आहे कारण कोणत्याही आशियाई वंशाच्या चित्रपटाच्या दिग्दर्शकास प्रथमच सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शकाचा पुरस्कार मिळाला आहे. ऑस्कर चित्रपट पुरस्कारांच्या आतापर्यंतच्या 93 वर्षांच्या इतिहासात हा मान मिळवणारी ती दुसरी महिला आहे. 2009 मध्ये "हर्ट लॉकर "या चित्रपटासाठी ऑस्कर मिळालेला कॅथरिन बिगेलो ही पहिली महिला दिग्दर्शक होती. अभिनेत्री फ्रान्सिस मॅकडॉर्मॅंडला याच चित्रपटासाठी नोमाडलँडसाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार जाहीर झाला.

चित्रपट निर्मितीतही ती सहभागी भागीदार होती. खरंच, जगभरातील कोरोना साथीच्या काळात, लॉस एंजेलिसमध्ये सुरक्षेसाठी दोन ठिकाणी हा पुरस्कार सोहळा आयोजित करण्यात आला होता. हा कार्यक्रम आभासी पद्धतीने आयोजित केला जाणार नाही असा निर्णय आयोजकांनी घेतला होता. त्याला वाटले की हळूहळू कोरोनाच्या संकटापासून मुक्त होणार्‍या लोकांच्या जीवनात काही रंग घालायला हवा. लॉस एंजेल्समधील डॉल्बी थिएटरमध्ये हा कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला होता तर दुसरा कार्यक्रम युनियन स्टेशनमध्ये आयोजित करण्यात आला होता. तर दोन दशकांपासून हा कार्यक्रम फक्त डॉल्बी थिएटरमध्ये आयोजित करण्यात आला आहे. त्याच वेळी, लंडनमध्ये सुरक्षेच्या दृष्टीने ब्रिटनमधील कलाकारांसाठी पॅरिसमध्ये एक ठिकाण आणि हब बांधण्यात आले.

वास्तविक, चिनी वंशाच्या क्ली झाओ अमेरिकेत स्थलांतरित झाली. तिने स्वत: ला नवीन परिस्थितींमध्ये रुपांतरित केले आणि नवीन वातावरणाच्या अडचणींचा सामना कसा करावा याचा विचार करण्यास सुरुवात केली. एक संवेदनशील व्यक्तिमत्त्व म्हणून, ती चित्रपट सृष्टीच्या सामील झाली व त्याने चित्रपट बनवण्याची निवड केली. खरंच, नोमाडलँड हा क्ले झाओचा तिसरा चित्रपट आहे, त्याच नावाच्या जेसिका बर्डरच्या साहित्यिक कार्यावर आधारित आहे. या चित्रपटाची नायिका फ्रान्सिस मॅकडॉर्मॅंड, फर्नची असून या भूमिकेची व्यक्तिरेखा आहे. हा चित्रपट एका महिलेची कहाणी आहे ज्याची कंपनी अमेरिकेच्या ग्रामीण नेवाडा येथे आहे व ती स्त्री संकटात सापडली आहे. कालांतराने, यामुळे त्याची आर्थिक परिस्थिती आणखी बिघडली. संकटाच्या या घटनेत ती आधुनिक भटक्या-विटाळ्यांसारखे जीवन जगते. आणि समाजातून एक नवीन जीवन जगण्यास सुरवात करते. पण या सर्व संघर्षांच्या काळातही ती सकारात्मक दृष्टीकोन सोडत नाही. सर्व संकटे असूनही, ती जीवनाच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी आशावादी बाजूने आहे.

क्ली झाओने 2015 मध्ये - सॉन्गस माई ब्रदर्स टॉट मी' या चित्रपटाचे दिग्दर्शन करून आपल्या चित्रपटाद्वारे पदार्पण केले. यानंतर आलेल्या त्यांच्या 'राइडर' या दुसर्‍या चित्रपटाने त्यांना फिल्मी जगात जागतिक ओळख दिली. आता त्याचा तिसरा चित्रपट नोमॅडलँड यशाचा झेंडा आस्कर मध्ये रोवला आहे . अनेक बड्या दिग्दर्शकांच्या चित्रपटांचा या स्पर्धेत समावेश होता, परंतु झाओ ला यश आले. चित्रपटाच्या इतर उल्लेखनीय कलाकारांमध्ये डेव्हिड स्ट्रॅथरन आणि लिंडा यांचा समावेश होता. ऑस्करमध्ये नॉमडलँड यशाचे नवे अध्याय लिहिणार, अशी अटकळ आधीच वर्तवली जात होती. याचे कारण असे होते की क्ली झाओ यांच्या चित्रपटाने यापूर्वीच गोल्डन ग्लोब, क्रिटिक्स चॉईस अवॉर्ड्स, बाफ्टा अवॉर्ड्स, इंडिपेंडंट स्पिरीट अवॉर्ड्स यासारखे पुरस्कार जिंकले होते. यावर्षी, सर्वोत्कृष्ट चित्रपटांच्या शर्यतीत अनेक लोकप्रिय चित्रपटांचा समावेश होता, ज्यात द फादर, जुडास आणि ब्लॅक मेसिहा, माणक, मिनारी, नोमाडलँड, प्रॉमिसिंग यंग वूमन, साउंड ऑफ मेटल आणि द ट्रायल ऑफ शिकागो यांचा समावेश आहे.

झाओ नेहमीच चिनी कम्युनिस्ट व्यवस्थेत गुदमरल्यासारखे वाटले आहे. कदाचित म्हणूनच ती चीन सोडून आपल्या कुटुंबासमवेत अमेरिकेत गेली. 2013 मध्ये क्लाई झाओ यांनी एका मुलाखतीत चीनच्या राजकीय व्यवस्थेवर कडक टीका केली. ज्यामध्ये त्यांनी चिनी प्रणालीतील खोटेपणाच्या वर्चस्वविषयी बोलले. यावर चिनी राष्ट्रवादी संस्थांनी त्यांचा बहिष्कार सुरू केला. यामुळेच त्यांचा नोमाडलँड हा चित्रपट आता चीनमध्ये रिलीज होत नाही.

93 व्या ऑस्कर पुरस्कारांमध्ये सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शकाचा पुरस्कार मिळवणाऱ्या क्लाई झाओने हा सन्मान स्वीकारला आणि सांगितले की मी नेहमीच जीवनातल्या चांगल्या गोष्टी शोधते. मी या जगात ज्या प्रत्येकाला भेटलो त्यांना त्यांच्यात चांगुलपणा दिसला. आयुष्याच्या चांगुलपणावर विश्वास ठेवणार्‍याना हा पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. तेव्हा तिची प्रतिक्रिया खूप बोलकी आहे ती म्हणते , आयुष्यात किती संकटे होत असली तरी चांगले राहण्याचे धैर्य कोणाकडे आहे आणि हेच लोक मला प्रेरणा देतात.